Yıldırımdan Korunmanın Gereği, Yıldırım Ve Aşırı Gerilim İlişkisi

TMA Otomasyon Elektrik Elektronik Mühendislik Hizmetleri

Yildirimdan Korunmanin Gereği, Yildirim Ve Aşiri Gerilim İlişkisi.

Yıldırım ve etkileri hepimizin bildiği inkar edilemez bir gerçektir. Bu konuda ilk ve son sözü her zaman Doğa söylemiştir. Bilim insanları Yıldırımdan korunma konusunda türlü bilimsel araştırmalar yapmışlardır.

Yıldırımı tanımış,katagorize etmiş ve İnsanlığa olabilecek zararlarından korunmak için türlü ve gerçekçi çareler üretmişlerdir.Bizler de, bu çözümler ve oluşturulan standarlar ışığında, dünyamızda değerli gördüğümüz ve kaybına tahammül edemeyeceğimiz şeyleri öncelikli olarak  koruma çabasındayız.

Bu anlamda,Dış Yıldırımlık ,İç yıldırımlık,Yıldırım İniş İletkenleri,Topraklama ve Eş Potansiyel Bağlantı Temini gibi temel kavramlarla Yıldırımların Onarılmaz zararlarından Korunma konusunda Tedbirler alarak  korunmaya çalışıyoruz.

Aşırı gerimleri; Şebeke ve/veya işletme kaynaklı Şalt hareketleri ile Uzak veya yakına düşen yıldırımların Kapasitif ve Endüktif kuplajlarla,Enerji-Data-Network-Sinyal Hatlarında oluşturduğu ani gerilim yükselmeleri ve ayrıca Bunlara bağlı ani akım geçişleri şeklinde özetleyebiliriz.

İnsan oğlunun elektronik eşyalar kullanımındaki büyük artış, Elektronik cihazlarının giderek yükselen teknoloji ile daha da hassas kompenentlere sahip olmasıyla  Elektriksel,Magnetik ve Kapasitif darbesel şoklardan  korunması gereğini ortaya çıkarmıştır.Geçmişte Elektronik cihazlarda ortaya çıkan arızalar,tek tek cihazların kendisine bağlı iç elektronik arızalar olarak ele alınsa da günümüzde; Cihazların bağlı olduğu şebekeler ve aşırı gerilimler bakımından da bu arızalar ele alınmaya başlanmıştır. Darbe gerilimlerinin sebep olduğu hasarlar günümüzde ön plana çıkarak,toplam sigortacılık hasarları arasında yüksek oranda yer bulmaktadır.

Aşırı gerilim oluşumunun kaynağı, ağırlıklı olarak atmosferik deşarjlar, dağıtım şebekelerinde anahtarlama işlemleri ve güç bileşenleri ile teçhizatların teknolojik süreçlerdeki (üretim) anahtarlama durumlarıdır.Atmosferik aşırı gerilim, direk olarak (yıldırım akımının) tehlike oluşturabilen yüksek serbest bırakılmış enerji karakteristikli veya dolaylı yıldırım çarpmalarında indüklenen aşırı gerilim şeklinde oluşur.Atmosferik Aşırı gerilimlerin oluşum sıklığı bulunduğumuz bölgedeki fırtınalı ve yıldırımlı günlerin sayısıyla orantılıdır.

Enerji dağıtım şebekelerindeki Anahtarlama (manevra) işlemleri esnasında Transformatörlerin kapasitans aktarımı yolu ile yüksek gerilimden Alçak gerilime doğru aşırı gerilim darbeleri aktarımına neden olurlar.Bunlara bağlı aşırı gerilim darbelerinin  oluşma sıklığı, atmosferik deşarj durumunda olduğundan kat kat daha fazladır. Temel olarak endüktif ve kapasitif yüklerde açma / kapama anahtarlamasında meydana gelirler.

Aşırı gerilimler, kendini oluşturan kaynağın dışına da çok farklı şekillerde yayılabilirler. Bu yayılım Kaynaktan girişim ve etkilenme noktasına kadar Galvenik kuplaj,kapasitif kuplaj ,Endüktif kuplaj, magnetik kuplajlar yolu ile ulaşabilir. Elektrik dağıtım hatlarına aşırı voltaj girişimi, Bina dış yıldırımlık tesisatı veya bina üzerindeki bir Nesneye çarpan yıldırımdan dolayı bina temel topraklaması üzerinde Yıldırım kaynaklı potansiyelin ani ve yüksek artışından kaynaklanabilir.Elektrikli Cihazların  Aşırı gerilim darbelerine dayanımı onun ElektroMagnetik uyumluluğunun da bir kısmını oluşturur. Bu da Elektromagnetik çevrimler içinde bir cihazın güvenilir bir şekilde çalışma yeteneği anlamına gelmektedir. Bu nedenle, aşırı gerilimlerden kaynaklanan  hasarlardan korunulması konusunun önemi ve gereği oldukça ön plana çıkmaktadır. Bu korunma işlevi günümüzde ALÇAK GERİLİM PARAFUDURLARI ile başka bir deyişle İÇ YILDIRIMLIKLAR ile sağlanmaktadır. Aşırıgerilimlere karşı izolasyon koordinasyonu parafudurlarla yapılırken aynı zamanda bina içi  hatların , cihazların ve insan can güvenliğini de sağlamış oluyoruz. Aşağıda “KIWA”Alçak GerilimParafudrları ile yapılan Yıldırım ve Aşırı gerilim korunması örneği görülmektedir.